Rozprawka to jedna z najważniejszych form wypowiedzi pisemnej na egzaminie maturalnym z języka polskiego. Umiejętność poprawnego napisania wypracowania na maturze z języka polskiego może znacząco wpłynąć na wynik matury. W tym artykule przedstawiamy najważniejsze zasady pisania rozprawki oraz kryteria jej oceniania.

Zrozum temat i wymagania

Pierwszym krokiem jest dokładne zrozumienie tematu. Przeczytaj go kilka razy i upewnij się, że wiesz, co masz do zrobienia. Często temat będzie wymagał nie tylko przedstawienia własnej opinii, ale również uzasadnienia jej odpowiednimi przykładami lub odniesieniami do tekstów literackich. Zwróć uwagę na polecenia, które mogą pomóc Ci skoncentrować się na kluczowych aspektach.

Struktura rozprawki

Dobra rozprawka powinna być logicznie uporządkowana i składać się z trzech głównych części:

WSTĘP

• Przedstawienie tematu (np. w formie pytania, cytatu lub definicji pojęcia kluczowego dla tematu).
• Sformułowanie tezy (rozprawka dedukcyjna) lub hipotezy (rozprawka indukcyjna).
• Zapowiedź argumentów, które zostaną rozwinięte w rozwinięciu.

ROZWINIĘCIE

• Spójność logiczna – argumenty powinny wynikać jeden z drugiego i być przedstawione w uporządkowany sposób.
• Argumenty – każdy argument powinien być poparty przykładem literackim, historycznym lub naukowym.
• Przykłady – najlepiej, jeśli odnoszą się do literatury obowiązkowej, ale można także stosować przykłady z innych tekstów kultury.

ZAKOŃCZENIE

• Podsumowanie argumentów – podkreślenie, jak argumenty potwierdzają tezę.
• Wnioski – syntetyczne ujęcie najważniejszych treści.
• Zakończenie klamrowe – np. odwołanie się do wstępu lub podkreślenie znaczenia omawianego zagadnienia.

Kryteria oceniania rozprawki i punktacja

Twoje wypracowanie będzie oceniane na podstawie kilku kluczowych kryteriów. Oto szczegóły punktacji:

•  Spełnienie formalnych warunków polecenia (od 0 do 1 pkt): Egzaminator sprawdzi czy w Twoim wypracowaniu nie występuje błąd kardynalny. Aby otrzymać 1 pkt musisz odwołać się do lektury obowiązkowej, Twoje wypracowanie musi dotyczyć problemu i częściowo powinno być wypowiedzią argumentacyjną.
•  Kompetencje literackie i kulturowe (od 0 do 16 pkt): W wypracowaniu należy wykazać się znajomością lektury obowiązkowej, funkcjonalnie wykorzystać konteksty i przedstawić bogatą argumentację. Popełnienie błędów rzeczowych obniżą punktację.
• Kompozycja wypowiedzi – struktura, spójność i styl (od 0 do 7 pkt): Ważne jest zachowanie podziału na wstęp, rozwinięcie oraz zakończenie. Cała wypowiedź musi być spójna, tworzyć logiczną i uporządkowaną całość. W Twoim wypracowaniu musisz zastosować stosowny styl.
•  Język wypowiedzi – zakres i poprawność środków językowych, poprawność ortograficzna oraz interpunkcyjna (od 0 do 11 pkt): Egzaminator będzie oceniał czy w Twoim wypracowaniu poprawnie użyłeś różnych rodzajów zdań. Ocenione zostanie również stosowanie bogatego słownictwa, ilość błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych.

Całkowita liczba punktów, jaką można uzyskać z rozprawki to 35 punktów.

Częste błędy w rozprawkach

Aby uniknąć obniżenia punktacji, warto zwrócić uwagę na najczęstsze błędy popełniane przez maturzystów:

❌ Brak tezy lub hipotezy – bez niej trudno stworzyć spójną argumentację. 

❌ Niepoprawne odwołania do lektur – ważne jest, aby umiejętnie nawiązywać do tekstów literackich. 

❌ Brak spójności między argumentami – argumenty powinny być logicznie powiązane. 

❌ Błędy językowe – warto dokładnie sprawdzić tekst przed oddaniem pracy.

❌ Zbyt ogólnikowe wnioski – zakończenie powinno być podsumowaniem, a nie jedynie powtórzeniem argumentów. 

Jak ćwiczyć pisanie rozprawek?

• Analizuj tematy maturalne – przeglądaj arkusze z poprzednich lat.
• Pisanie na czas – ćwicz tworzenie rozprawki w określonym czasie, np. 120 minut.
• Poprawiaj błędy – każda kolejna praca powinna być lepsza niż poprzednia.
• Czytaj dobre rozprawki – analiza przykładowych prac pomoże Ci zrozumieć strukturę.

Dobrze napisana rozprawka maturalna wymaga nie tylko znajomości lektur, ale także umiejętności logicznego myślenia i precyzyjnego formułowania myśli. Ćwiczenie pisania, analiza tematów oraz unikanie typowych błędów znacząco zwiększają szanse na wysoki wynik. Pamiętaj, że kluczem do sukcesu jest systematyczna praca i praktyka!

Powodzenia!🎓